Een van de redenen om met deze website te beginnen was omdat ik, naast koken, fotografie erg leuk vind. Sinds de middelbare school ben ik ermee bezig, en als we op pad gaan gaat er eigenlijk altijd wel een camera mee. De verwachting was dat ik die hobbymatige skills wel goed in zou kunnen zetten voor het fotograferen van mijn kookresultaten en het me redelijk makkelijk af zou gaan. Niet dus. Een van de oorzaken zoek ik in de compositie van mijn foto’s. In deze post ga ik specifiek in op de positionering van elementen.

Experimenteren met compositie op basis van kommetjes met bietjes, tahin-dressing en gekonfijte citroen

Compositie is een essentieel element dat bijdraagt aan of een foto al dan niet geslaagd is, en waar op het gebied van voedselfotografie voor mij zeker nog wel wat verbetering mogelijk is. Als ik mijn foto’s vergelijk met een willekeurige foto van bijvoorbeeld Adobe Stock zie ik toch wel een duidelijk verschil. Nu is dat natuurlijk geen helemaal eerlijke vergelijking, maar het maakt me wel nieuwsgierig wat zij dan zoveel beter doen.

Neem bijvoorbeeld de volgende foto als referentie:

Referentiefoto: gefrituurde broccoli van Adobe Stock

Als je het verschil in beeldkwaliteit tussen een bewegend gifje en bovenstaande foto negeert is - wat mij betreft - de stock-foto wel geslaagd, en de afzonderlijke foto’s van het gifje stuk voor stuk niet. Terwijl de stock-foto uitnodigt om te kijken en je ogen naar het eten toetrekt, doen mijn foto’s dat niet. Dit sluit ook aan bij hoe Bruce Barnbaum het beschrijft in The Art of Photography: “Composition is the means of bringing viewers into you photograph and holding their attention long enough to read your commentary and define their own feelings”. Een mooie aanleiding om te onderzoeken hoe een aantal welbekende opvattingen over compositie handvatten kunnen bieden om mijn foto’s te verbeteren.

Barnbaum gaat in zijn boek erg diep in op alle verschillende aspecten van compositie. Voor nu wil ik echter bij de basis blijven. Twee principes die aan de basis staan van compositie zijn de regel van derden en de gulden snede op basis van de Fibonacci-reeks.

Regel van derden

Het eenvoudigste principe rond compositie is de regel van derden. Met dit principe deel je je foto zowel horizontaal als verticaal op in drieën. Het belangrijkste element van je foto plaats je vervolgens op een van die lijnen. Als je dit principe toepast op de stock-foto, ziet dit er als volgt uit:

Je ziet meteen dat de linker verticale lijn en de onderste horizontale lijn dwars door het hoofdelement van de foto gaan. De overige elementen van de foto zijn allemaal linksonder gepositioneerd. Wat verder opvalt is dat de rechter helft van de foto helemaal leeg is.

Als we hetzelfde toepassen op een van mijn foto’s, komt het er zo uit te zien:

Het belangrijkste bakje staat aardig op de rechter lijn. Het zou nog iets beter gecentreerd kunnen worden, maar ik denk niet dat dat het verschil gaat maken. Wat meer opvalt is de verticale positionering. Het bakje staat verticaal niet in het midden, maar ook niet fijn op een van de horizontale lijnen. Voor de onderste lijn staat het bakje te hoog, en voor de bovenste te laag. Verder lijken, op basis van de regel van derden, de overige bakjes niet echt een goede positie in te nemen. Doordat de foto scheef was is bij het rechtzetten zelfs de inhoud van het bakje onderaan van de foto afgevallen, wat de foto natuurlijk niet echt ten goede komt.

De gulden snede - Fibonacci

Gulden spiraal toegepast op een foto. Foto van Adobe Stock

Een ander principe dat aan de basis staat van compositie is de gulden snede, afgeleid van de Fibonacci reeks. Deze kun je weergeven als een gulden spiraal, zoals je hierboven kunt zien. Het idee hiervan is dat de meeste details zich in het kleinste gedeelte van de spiraal bevinden, waarbij de kijklijnen via de grotere delen van de spiraal lopen. In de voorbeeldfoto zie je dat het aan de linkerkant van de foto erg rustig is, waarbij je via de rechterkant van de schelp naar het centrum van de spiraal wordt geleid. Hier bevindt zich ook het belangrijkste detail van de foto.

Gulden spiraal toegepast op referentiefoto

In plaats van de regel van derden is hier de gulden spiraal toegepast op de foto van Adobe Stock. De foto voldoet ook goed aan de gulden snede. Het belangrijkste element, de broccoli in dipsaus, valt goed in het centrum van de spiraal. Naarmate de spiraal grover wordt, worden ook de elementen van de foto grover.

Waar de regel van derden nog wel een beetje op de foto toe te passen was, gaat dat met de gulden snede een stuk lastiger. Ik heb geprobeerd het met de foto verder croppen wel voor elkaar te krijgen, maar zonder gewenst resultaat. Hierboven schreef ik al dat het kommetje aan de rechterkant of te hoog, of te laag stond om te voldoen aan de regel van derden. Dit voorbeeld laat goed zien dat het kommetje naar onderen verplaatsen de foto waarschijnlijk ten goede zou komen. Een positief punt is wel dat het uiteinde van de spiraal mooi door de negatieve ruimte van de twee kommetjes loopt.

En nu?

Door kritisch te kijken naar of een foto aan regel van derden en/of de gulden snede voldoet is te zien dat alleen daar al de nodige winst te behalen valt. Voor toekomstige foto’s ben ik daar ook weer extra alert op.

Natuurlijk zijn er ook andere aspecten waar nog het nodige te verbeteren valt. Barnbaum geeft in zijn boek een hele lijst, zoals bijvoorbeeld licht, kleur, textuur en de camerapositie. Een ander interessant concept is, wat Bryan Peterson in Understanding Exposure beschrijft als storytelling composition. Hierbij draagt je compositie bij aan het verhaal dat je wilt vertellen. Wil je alvast meer hierover weten? Kijk dan bijvoorbeeld op foodphotographyacademy.co of easyfoodphotography.com voor meer informatie.